حدس‌زدن سن ديگران در يك جشن دوستانه، شايد كاري سرگرم‌كننده باشد، ولي اگر آينده يك فرد به اين مساله بستگي داشته باشد، اوضاع كاملاً متفاوت است، چرا كه مثلا براي مهاجران غيرقانوني، تفاوت بين كودك بودن و بزرگسال بودن، مي‌تواند به معناي پذيرش پناهندگي، بازگشت اجباري به كشور مبدأ و حتي زندان باشد.به خاطر قوانين بين‌المللي حمايت از كودكان، پناهجوياني كه سن‌شان كمتر از 18 سال است در كشورهاي ديگر پذيرفته مي‌شوند. اين افراد به بسياري از برنامه‌هاي اجتماعي كه براي دولت‌ها پرهزينه هستند دسترسي پيدا خواهند كرد. به همين دليل است كه مقامات دولتي مي‌خواهند از سن افراد پناهجو مطمئن شوند. در مواردي كه صحت مدارك شناسايي در هاله‌اي از ابهام است يا اصلاً مدرك شناسايي وجود ندارد، اداره مهاجرت اين كشورها، چشم به روش‌هاي علمي مي‌دوزند. متاسفانه روش تعيين سن افراد با استفاده از تصوير حاصل از تابش پرتو ايكس بر دندان‌ها يا مچ دست، با شكست مواجه شده است. اشكال اساسي اين روش اين است كه چون سرعت رشد كودكان با هم متفاوت است، بلوغ اسكلتي نشان داده شده در تصوير حاصل از پرتو ايكس ـ كه براي تعيين سن مورد استفاده قرار مي‌گيرد ـ الزاماً با سن تقويمي افراد يكي نيست.ممكن است نوجوانان در كمتر از 15 سالگي يا حتي بيشتر از 20 سالگي، ساختار استخواني بزرگسالي را بيابند. استفاده از پرتو ايكس در تعيين اين‌كه سن يك فرد پايين‌تر يا بالاتر از 18 سال است در يك سوم موارد پاسخ نادرستي مي‌دهد.بررسي ميزان رشد دندان عقل، يكي ديگر از روش‌هاي تعيين سن است. با اين حال دندان عقل ممكن است حدود 15 سالگي يا حتي 25 سالگي به رشد كامل برسد يا حتي ممكن است اصلاً رشد نكند. روش ديگر هم تصويربرداري از مچ دست است. در مچ دست، 20 استخواني كه ابتدا به وسيله غضروف به هم متصل هستند كم‌كم به هم نزديك مي‌شوند و سرانجام كاملاً به هم متصل شده و مچ دست فرد بالغ را شكل مي‌دهند. مرجع علمي اين روش، اطلسي است كه سال 1959 براي بررسي رشد استخوان‌ها (و نه تعيين سن آنها) تاليف شده بود. در اين كتاب 100 عكس از مچ دست كودكان سفيدپوست طبقه متوسط آمريكايي و نيز تصوير مچ دست كاملا بالغ يك فرد 19 ساله وجود دارد. چند سال بعد، اطلس ديگري منتشر شد و سن بلوغ كامل مچ دست را 6/17 سال به اضافه و منهاي 3/1 سال تعيين كرد. لذا مچ دست اكثر بچه‌ها پيش از 18 سالگي به بلوغ كامل رسيده است. در حال حاضر، آزمون‌هاي جاري تعيين سن در بريتانيا و استراليا محل مناقشه است. همچنين سال 2010، اين نوع تعيين سن، سر و صداي زيادي به پا كرد. يك سال پس از اين‌كه 3 كودك اندونزيايي پس از آزمون پرتو ايكس مچ دست، بزرگسال شناخته شدند و به زندان افتادند، مدارك شناسايي كه دال بر سن كمتر از 18 سال آنها بود به مقامات ارائه شد و به آزادي آنها از زندان انجاميد، اما حدود 60 نفري كه همراه آنها زنداني شدند، هنوز در زندان هستند و ادعايشان در حال بررسي است. برخي از سازمان‌هاي حقوق بشر در استراليا، در حال پيگيري وضعيت اين عده از پناهجويان است.با اين حال، در حالي كه كشور‌هاي ثروتمند با حجم زيادي از مهاجران از كشورهاي فقير روبه‌رو هستند، هنوز هم به روش پرتو ايكس به عنوان يك روش علمي مي‌نگرند. سال 2010 مشخص شد از ميان 22 كشور مختلف اروپايي، 16 كشور از تصويربرداري استخوان و 10 كشور هم از تصويربرداري دندان استفاده مي‌كنند. حدود 2 دهه است كه ايالات متحده از هر دو روش دركنار هم استفاده مي‌كند.متخصصان دندانپزشكي در ايالات متحده هم ناكارآمدي روش تصويربرداري دندان را قبول دارند و مي‌گويند مدت‌هاست اين مساله پذيرفته شده است. يكي از دانشمندان فعال در مساله تعيين سن در ايالات متحده مي‌گويد: «نكته ظريف اينجاست كه ‌بايد محدوديت‌ها را در نظر گرفت. ما سن افراد را حدس مي‌زنيم و به تعيين دقيق سن نمي‌پردازيم. روش دندان عقل سال 1993 شكل گرفت و تاكنون بدون هيچ مشكلي از سوي مقامات ايالات متحده به كار گرفته شده است.»اما تعيين سن فقط به اداره مهاجرت كشور‌هاي مختلف محدود نمي‌شود. بسياري از مقامات ورزشي هم به مساله تعيين علمي سن علاقه‌مندند، زيرا در اين صورت مي‌توانند ورزشكاران را در گروه‌هاي متناسب با سن حقيقي‌شان قرار دهند. با اين حال، هم كميته بين‌المللي المپيك و هم فيفا موافقت كرده‌اند كه ديگر از روش پرتو ايكس براي تعيين سن ورزشكاران استفاده نكنند.اما براستي از چه روشي بايد استفاده كرد؟ گروهي از دانشمندان بر اين باورند كه بهترين راه براي تعيين سن عبارت است از ارزيابي دقيق رشد فيزيكي و روان‌شناختي توسط متخصصان آموزش ديده. با اين روش جنبه‌هاي مختلف رشد در نظر گرفته مي‌شود و به بهترين نحو مي‌توان سن افراد را تخمين زد. يكي از اين دانشمندان مي‌گويد: «بايد هر چه زودتر روشي جديد تهيه كنيم. با روش‌هاي علمي كنوني نمي‌توان دقيقاً عمر كسي را حدس زد.»



تاريخ : شنبه 6 خرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |
صفحه قبل 1 صفحه بعد